“อึ่งเพ้า หรือ อึ่งปากขวด” เทคนิควิธีการเลี้ยงอึ่งเพ้า
“อึ่งเพ้า หรือ อึ่งปากขวด” เทคนิควิธีการเลี้ยงอึ่งเพ้า ตามธรรมชาติแล้ว อึ่งเพ้า หรือ อึ่งปากขวด นั้นหากินได้แค่ฤดูฝนเท่านั้น นั้นก็คือ อึ่ง…โดยสายพันธุ์อึ่งที่นิยมกินกันนั้น จะเป็น อึ่งเผ้า อึ่งปากขวด หรืออึ่งโกก หรืออึ่งข้างลายนั้นเอง.เป็นอึ่งชนิดเดียวกัน ราคานั้นก็ไม่เบาเลยหละครับ สูงถึง กิโลกรัมละ 200-250 บาท เลยทีเดียว ด้วยการที่เป็นที่นิยมกินกันมาก จึงทำให้อึ่งเผ้า หรืออึ่งปากขวดนั้นเริ่มหายาก จะขอนำวิธีการเพาะเลี้ยงอึ่งเผ้า มาฝาก ซึ่งจะเลี้ยงง่ายเหมือน เลี้ยงกบ และ เลี้ยงปูนา หรือไม่มาดูกัน
อึ่งเพ้า หรือ อึ่งปากขวด เป็นสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบกชนิด หนึ่ง จ้าพวกอึ่งอ่าง มีลักษณะเฉพาะตัวคือ มีความยาวจากหัวจรดถึงก้น ประมาณ 73 มิลลิเมตร ล้าตัวอ้วนป้อม มีลักษณะเด่นคือ หน้าสั้นมาก ปากแคบและทู่ไม่มีฟัน ไม่เหมือนกับกบหรืออึ่งอ่างชนิดอื่น ๆ ตาเล็ก ขา สั้น แผ่นเยื่อแก้วหูเห็นไม่ชัด ล้าตัวสีน้ำตาลดำหรือสีเทาดำ ใต้ท้องสีขาว บางตัวอาจมีจุดกระสีเหลืองกระจายอยู่ทั่ว เท้าทั้ง 4 ข้างมีพังผืดเกาะติด อยู่ ใช้สำหรับว่ายน้ำและมีสันใต้ฝ่าเท้าหลังใช้สำหรับขุดดิน อึ่งปากขวด พบในภูมิภาคอินโดจีน ในประเทศไทย
มีพฤติกรรมอาศัยโดยขุดโพรงดินที่เป็นดินปนทรายและอาศัย อยู่ภายใน ในป่าที่มีความชุ่มชื้นใกล้กับพื้นที่ชุ่มน้ำในฤดูร้อนจะซ่อนตัวใน โพรงแทบตลอด เมื่อฝนตกจะออกมาหากิน โดยหากินในเวลากลางคืน ผสมพันธุ์และวางไข่ในช่วงต้นฤดูฝน โดยจะท้าการผสมพันธุ์วางไข่เร็วกว่า อึ่งอ่างหรือกบชนิดอื่น
ลักษณะบ่อเพาะเลี้ยงอึ่งเพ้าหรืออึ่งปากขวด
- บ่อซีเมนต์ ขนาด 2X4X1 เมตร ผนังเรียบ
- พื้นบ่อเป็นทรายละเอียดหนา 50 ซม. อีกฝั่งหนึ่งท้าเป็นบ่อน้ำขอบบ่อเสมอกับพื้นดิน ทราย
- หลังคาคลุมด้วยสแลนท์พลางแสง 80 %
- ขอบบ่อดำนบน วางแผนสังกะสีให้ดำนหนึ่งของสังกะสีเลยเข้ามาในบ่อประมาณ 15 นิ้ว กันอึ่งหนีออกบ่อ
- ติดตั้งสปริงเกอร์และ หลอดไฟฟ้า ในบ่อ 1 จุด
การเลือกพ่อแม่พันธุ์อึ่งเพ้า หรือ อึ่งปากขวด
พ่อพันธุ์แม่พันธุ์อึ่งนั้น สามารถรวบรวมได้จากธรรมชาติ บริเวณป่าเต็งรัง ป่าโปร่ง ช่วงเดือนพฤษภาคม ถึงเดือนมิถุนายน (พบมากในช่วงฝนตกหนักครั้งแรกของฤดูฝน) เมื่อรวบรวมมาได้แล้วให้คัดเลือกพ่อแม่พันธุ์ดังนี้
อึ่งเพ้าเพศผู้
- ล้าตัวมีสีดำเข้มข้างตัวมีลายดำจุดขาว
- ล้าตัวเล็ก และ ยาวกว่าเพศเมีย
อึ่งเพ้าเพศเมีย
- ล้าตัวสั้น และ ใหญ่กว่าตัวผู้
- ข้างตัวมีลายจุดขาวอมเหลือง ผนังท้องบางมองเห็นไข่
- ตัวเมียที่มีไข่เต็มท้องโดยหงายดูที่ท้องจะเห็นไข่ลักษณะสีดำ
วิธีการเพาะพันธุ์อึ่งเพ้าหรืออึ่งปากขวด
ใช้อัตราส่วนเพศผู้: เพศเมีย (1:1) จ้านวน 1 – 2 คู่ ต่ออ่าง ใส่น้ำครึ่งอ่าง เมื่อเห็นไข่ลอย เต็มอ่างภายใน 11 – 12 ชม. ให้แยกพ่อแม่พันธุ์ออกจากอ่าง (แม่พันธุ์ 1 ตัวให้ไข่ 8,000 – 10,000 ฟอง) ไข่จะฟักออกเป็นตัวภายใน 24 ชม.
อาหารและการให้อาหารอึ่งเพ้าหรืออึ่งปากขวด
ใน 3 วันแรกลูกอ๊อดไม่กินอาหารเมื่อลูกอ๊อดอายุ 4 วัน เริ่มให้ไข่แดงต้มสุกบดให้ละเอียดวันละ1ครั้ง ในตอนเช้าประมาณ 1/4 ฟอง ต่ออ่าง เมื่อลูกอ๊อดอายุ 7 วัน เริ่มให้อาหารปลาดุกเล็ก โปรตีน 32% 100 กรัมต่ออ่าง ให้วันละ 1 ครั้ง จนลูกอ๊อดอายุประมาณ 45 วัน เมื่อ หางลูกอ๊อดเริ่มหลุด หลังจากลูกอ๊อดหางหลุด อึ่งจะพัฒนาเหมือนตัวเต็มวัย และจะออกจากอ่าง ลงบนพื้นทราบในบ่อประมาณ 3 วัน อึ่งจะ ฝังตัวในทรายบนพื้นบ่อ กรณี ให้อาหารเสริม เช่นปลวก และแมลง ให้เปิดสปริงเกอร์วันละ 1 ครั้ง และเปิดไฟล่อแมลงในบ่อตอนกลางคืน
วิธีการจับอึ่งจากการเพาะเลี้ยง
- โดยการน้าแผ่นสังกะสีวางบนหลังคาที่คลุมด้วย สแลนต์แล้วจึงใช้น้ำฉีดที่แผ่นสังกะสี(เป็นการเลียนแบบฝนตก) อึ่งเผ้าที่ฝังตัวอยู่ในทรายจะ ออกมา
- ปล่อยให้น้ำท่วมพื้นบ่อ อึ่งจะขึ้นมาบริเวณผิวน้ำสามารถคัดขนาดได้ตามต้องการ
เมนูอึ่ง
ต้มอึ่ง จิ้มแจ่ว เมนูยอดฮิตแสนอร่อย อึ่งย่าง อีกเมนูที่น่าทาน อึ่งเปาะ หรือ อึ่งสมุนไพร เมนูแสนอร่อย นำอึ่งมาสับรวมกับสมุนไพรปรุงรส แล้วยัดไปในตัวอึ่ง มัดคอ ตากแห้ง เก็บไว้ได้นาน นำไปย่าง อร่อยนักแล
สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ เทศบาลตำบลยางหล่อ อำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดหนองบัวลำภู 39180 โทร. 042-003255 โทรสาร. 042-003253 http://www.yanglor.go.th
บทความอื่นๆที่น่าสนใจ
