วิธีการเลี้ยงไส้เดือนดิน แบบเลียบแบบธรรมชาติ
วิธีการเลี้ยงไส้เดือนดิน
“ไส้เดือน” สัตว์ชนิดหนึ่งที่ไม่มีกระดูกสันหลัง ดูเหมือนว่ามันจะไม่มีประโยชน์อะไรเลยกับต้นไม้ แต่ทราบหรือไม่ว่า ไส้เดือนเหล่านี้มีส่วนทำให้พื้นดินได้รับการฟื้นฟูให้มีสภาพที่ดีเหมาะแก่การปลูกพืชได้ดีมากยิ่งขึ้น
การเลี้ยงไส้เดือนดิน เพื่อประโยชน์ต่อการเกษตร ทำให้เกษตรกรส่วนใหญ่หันมาเลี้ยงไส้เดือนกันมากขึ้น เพราะว่าไส้เดือนเป็นสัตว์ที่มีประโยชน์ต่อการเกษตรได้มาก ไม่ว่าจะเป็นการเลี้ยงเพื่อเป็นการป้องกันแมลง หรือศัตรูพืชตัวอื่นๆที่จะเข้ามาทำลายพืชผัก เลี้ยงเพื่อเป็นเหยื่อปลา หรือเลี้ยงไส้เดือนเพื่อช่วยพัฒนาดินเหล่านั้น การเคลื่อนที่ของไส้เดือนดิน เมื่อมันสามารถเคลื่อนที่ไปได้เรื่อยๆ ในแหล่งดินที่เราเตรียมไว้ แร่ธาตุในดินเหล่านั้นก็จะคลุกเคล้าผสมกันทำให้กลายเป็นดินที่ดี เหมาะต่อการปลูกพืชผักต่อไป
ผมเองเป็นบุคคลหนึ่งที่ให้ความสนในในเรื่องการผลิตปุ๋ยมูลไส้เดือนดิน ผมได้ไปเรียนรู้ฝึกอบรมจากสถานที่ต่าง ๆ มาแล้วมากมาย รวมถึงการฝึกอบรมการเลี้ยงไส้เดือนดินจากอาจารย์ภาควิชาสัตวบาลแห่งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
ทุกอาจารย์สอนดีหมดครับ ทุกอาจารย์เก่งหมดครับ แต่ผมมันไม่ดีเองครับ เป็นคนขี้เกียจ ไม่ค่อยได้เอาใจใส่ เลี้ยงทิ้ง ๆ ขว้าง ๆ เลี้ยงกี่ครั้งกี่หน ปรากฏว่า ไส้เดือนดินผมตายหมดยกคอกทุกทีครับ ผมเคยเลี้ยงในวงบ่อบ้าง เลี้ยงในกะละมังบ้าง เคยเลี้ยงแบบทำโรงเรียนเป็นฟาร์มเลยก็มี กะทำให้รวยไปเลย
แต่ไม่ประสบผลสำเร็จ เนื่องจาก การเลี้ยงไส้เดือนดิน เราต้องคอยเอาใจใส่เรื่องอาหาร เรื่องความความชื้น เรื่องความเป็นกรดเป็นด่างของบัดดิ้ง(บ้านไส้เดือน) และอะไรต่อมิอะไรอีกหลายอย่าง ซึ่งผมทำไม่ค่อยได้เนื่องจากผมขาดความเอาใจใส่อย่างจริงจัง
จนอยู่มาวันหนึ่งผมไปเจอกอกล้วยหลังบ้านที่ผมเลี้ยงไส้เดือน ที่โคนกล้วยมีใบกล้วยที่ตายแล้วกองอยู่หนาแน่น ผมเลยเอามือไปคุ้นดูปรากฏว่า ไส้เดือนพันธ์ที่ผมเลี้ยงมันอยู่กันเต็มไปหมด ไอ้หย่า พวกมันมาอยู่ที่นี่กันได้อย่างไร ในเมื่อผมไม่ได้เลี้ยงมัน เลี้ยงมันในโรงเรือนมันตายหมด แต่มันมาอยู่รวมกันในกอกล้วย
จากนั้นผมจึงทำการศึกษาการเลี้ยงไส้เดือนดินในกอกล้วยแล้วนำมาดัดแปลงการเลี้ยงในแบบโรงเรือน ซึ่งผมใช้ชื่อมันว่าการเลี้ยงไส้เดือนดินแบบเลียนแบบธรรมชาติ ซึ่งจะนำเสนอให้พี่ ๆ น้อง ๆ รับชมดังไปนี้ครับ
วิธีการเลี้ยงไส้เดือนดินแบบเลียนแบบธรรมชาติ
การจัดเตรียมโรงเรือน
- ขนาดของโรงเรือนแล้วแต่ความสะดวก ตามความต้องการของปริมาณมูลไส้เดือน ของผมทำต้องการมูลไส้เดือนเยอะ ผมทำใหญ่เลย แต่ทำแบบประหยัด ของผมใช้โรงเรือนขนาด 12×6 เมตร ทำแบ่งออกเป็น 2 ช่องเลี้ยง ครับ
การทำบ่อเลี้ยงไส้เดือนดินแบบเลียนแบบธรรมชาติ
- ใช้อิฐก่อแล้วฉาบ ทำพื้นให้เอียง ให้ไส้น้ำไหลลงได้เอง หัวกับท้ายสูงไม่เท่ากัน
การเตรียมบ้านและอาหารสำหรับไส้เดือนเดือน
- ให้ใช้หญ้าที่รก ๆ บริเวณแถวบ้านใส่บ่อเลี้ยงให้เต็ม
- จากนั้นให้ใส่ขี้วัวทับความหนาประมาณ 20-30 เซนติเมตร เกลี่ยให้ทั่วทั้งบ่อเลี้ยง 1 บ่อใช้ขี้วัวประมาณ 100 กระสอบครับ
- นำจุลินทรีย์ย่อยสลายเซลลูโลส ไวท์อีเอ็มผสมน้ำ 200 ลิตร ใส่บัวรดน้ำราดให้ทั่ว
- รดน้ำทุก ๆ วันเช้าเย็น ประมาณ 2 สัปดาห์ อาหารไส้เดือนก็ไช้ได้
- เมื่อครบ 2 สัปดาห์ หญ้าจะยุบลงเหลือครึ่งหนึ่ง
การปล่อยตัวไส้เดือนดิน
- ใน 1 บ่อจะใช้ไส้เดือนประมาณ 5 กิโลกรัม ผมใช้พันธุ์แอฟริกัน บลูเวิร์ม ให้เราปล่อยตัวไส้เดือนให้กระกระจาย ทั่วทั้งบ่อเลี้ยง จากนั้น
- ให้อาหารคือเปลือกแตงโมสับเป็นชิ้น ๆ เน้นแตงโมเพราะมันเย็น ไส้เดือนจะชอบครับ
- ให้ใช้ใบกล้วยแห้ง หรือ ใบกล้วยสด ๆ ก็ได้ครับ สับ ๆ แล้วโรยทับ ทำให้เหมือนไส้เดือนอยู่ในกอกล้วยนะครับ
การให้น้ำ
- ติดตั้งระบบน้ำ เป็นแบบหัวพ่นหมอกเพื่อเปิดน้ำให้ฟุ้งกระจายไปทั่วทั้งบ่อ ให้น้ำ วันเว้นวัน อย่าให้น้ำแฉะไส้เดือนไม่ชอบ
การให้อาหาร
- เนื่องจากตอนเราทำบ้านให้ไส้เดือนเราใช้หญ้า มันเป็นอาหารที่เพียงพออยู่แล้ว เพื่อให้ไส้เดือนเจริญเติบโตเร็ว ให้เราอาหารเสริมจากครัวเรือน เช่น เศษผัก เศษอาหาร เปลือกผลไม้ ยกเว้นเปลือกมะนาวไส้เดือนไม่ชอบครับ แต่เปลือกไข่ใช้ได้ครับ หรือไม่ก็ เอาพวกยอดหญ้า ยอดไม่สด ๆ ยอดหญ้าเลี้ยงสัตว์ใส่ลงไปบ้างครับ แล้วแต่เวลาและโอกาสครับ
การเก็บเกี่ยวผลผลิต
- ใช้ตะแกรงร่อนเอามูลไส้เดือนเมื่อเลี้ยงได้ประมาณ 2-3 เดือน จากนั้นตัวไส้เดือนดินเราก็แยกไปเลี้ยงในบ่อที่สองครับ หลังจากนั้นเราก็นำไปบรรจุกระสอบเพื่อเก็บไว้ใช้ในแปลงปลูกพืช หรือ ทำการบรรจุถุงเพื่อจำหน่ายต่อไป
- มูลไส้เดือนหลังจากที่ร่อนแล้ว
- ทำแค่นี้แหละการเลี้ยงไส้เดือนดินแบบเลียนแบบธรรมชาติก็สำเร็จแล้วนะครับ บรรจุถุงพร้อมจำหน่ายได้แล้ว
ที่มา : ชมรมเกษตรอินทรีย์ก้าวหน้า
ใครสงสัยอะไรสอบถามได้ครับ กำลังหาทุนอยู่ อีกไม่นานจะจัดฝึกอบรมให้เกษตรกรที่สนใจฟรีครับ สอบถามเรื่องการเพาะเลี้ยงไส้เดือนแบบเลียนแบบธรรมชาติ ได้ที่ชมรมเกษตรอินทรีย์ก้าวหน้า
- ต้องการศึกษาดูงานการเลี้ยงไส้เดือนแบบเลียนแบบธรรมชาติ
- ต้องการมูลไส้เดือน
- ต้องการพันธุ์ไส้เดือนไปเพาะเลี้ยง ติดต่อได้ที่
นายสถาพร วันเทวิน(เก่ง)
210/1 ม.14 ต.คู้ยายหมี อ.สนามชัยเขต จ.ฉะเชิงเทรา 24160
tel.0864630075
Id line : kengnoy_tu
บทความอื่นๆที่น่าสนใจ