วิธีสังเกตุน้ำผึ้งแท้ นั้นควรมีลักษณะ อย่างไร?
วิธีสังเกตุน้ำผึ้งแท้
น้ำผึ้ง…คืออะไร
“น้ำผึ้ง” คือ น้ำหวานที่ผึ้งเก็บจากต่อมน้ำหวานของไม้ดอกหรือต้นไม้ แล้วผ่านกระบวนการย่อยภายในตัวผึ้งขณะบินกลับรัง เปลี่ยนสภาพน้ำหวานเป็นน้ำผึ้งก่อนเก็บไว้ในหลอดรวง ซึ่งขณะนั้นจะมีน้ำเป็นส่วนประกอบอยู่มาก ผึ้งจะทำการระเหยน้ำนั้น ด้วยการช่วยกันกระพือปีกไล่ความชื้น จนกระทั่งมีน้ำเหลืออยู่น้อยกว่า 21% เป็นความเข้มข้นที่พอดี ผึ้งก็จะทำการปิดฝาหลอดรวง จัดเป็นน้ำผึ้งที่มีคุณภาพ
องค์ประกอบของน้ำผึ้ง
ส่วนใหญ่ร้อยละ 80 เป็นน้ำตาลเชิงเดี่ยว ที่ร่างกายสามารถดูดซึมไปใช้ได้ทันที นอกจากนั้นจะเป็นโปรตีน วิตามิน เกลือแร่ เอนไซม์ ฯลฯ
- น้ำตาลเชิงเดี่ยว ที่สำคัญ ได้แก่ ฟรุกโตส กลูโคส มอลโทส เลวูโลส
- กรด ที่สำคัญได้แก่ กรดกลูโคนิค และกรดอะมิโน ไม่ต่ำกว่า 10 ชนิด
- แร่ธาตุ มีความหลากหลายชนิด เช่น โปแตสเซี่ยม คลอรีน กำมะถัน ฟอสฟอรัส เหล็ก ฯลฯ
- เอนไซม์ ที่สำคัญ ได้แก่ กลูโคสออกซิเดส อินเวอร์เทสไดแอสเทส (อะไมเลส)
- วิตามิน ที่สำคัญ ได้แก่ วิตามินซีรวม ไทอามีน (ซี1) ไรโบฟลาวิน (บี2) วิตามินซี
ลักษณะของน้ำผึ้ง
น้ำผึ้งแท้ จะมีสี กลิ่น ความชื้น แตกต่างกัน ตามชนิดของดอกไม้หรือต้นไม้ที่ผึ้งไปเก็บน้ำหวาน สัดส่วนของน้ำตาลแต่ละชนิดและน้ำในน้ำผึ้ง ที่มากน้อยต่างกันไป เป็นตัวชักนำให้เกิดการตกผลึก ซึ่งไม่ใช่น้ำผึ้งปลอม พบมากในน้ำผึ้งจากดอกลิ้นจี่ ทานตะวัน และยางพารา
ลักษณะของน้ำผึ้งตกตะกอน
เป็นลักษณะของน้ำผึ้งที่มีการปลอมปนน้ำตาล ตะกอนจะมีสีเข้มแตกต่างจากส่วนที่เป็นของเหลวอย่างชัดเจน
ทำไมน้ำผึ้งเปลี่ยนสี
น้ำผึ้งเมื่อเก็บในระยะเวลาหนึ่งจะเกิดการเปลี่ยนสี หรือสีเข้มขึ้น เพราะปฏิกิริยาการสลายน้ำตาลฟรุกโตส เกิดสาร HMF (hydroxyl methyl furfural) ชักนำให้น้ำผึ้งมีสีเข้มขึ้น โดยที่น้ำผึ้งนั้นยังคงนำมาบริโภคได้ เพียงแต่สีไม่น่ารับประทานเท่านั้น น้ำผึ้งแต่ละชนิด จะเปลี่ยนสีเร็วหรือช้าต่างกันทั้ง ๆ ที่เก็บไว้ในสถานที่เดียวกัน เช่น น้ำผึ้งจากดอกลำไย และมะพร้าว จะเปลี่ยนเป็นสีเข้มจนถึงดำได้เร็วกว่าน้ำผึ้งจากดอกลิ้นจี่ นุ่น งา เป็นต้น
น้ำผึ้งแท้ ควรมีลักษณะ อย่างไร
น้ำผึ้งแท้ หรือน้ำผึ้งที่ดี ต้องมีกลิ่นหอมของเกสรดอกไม้ตามชนิดที่ระบุไว้บนฉลากข้างขวด แต่ถ้าไม่สามารถเปิดขวดดมกลิ่น หรือไม่มีตัวอย่างให้ลองชิม ก็ควรพิจารณาคุณสมบัติข้ออื่น ตัวอย่างเช่น
- สะอาด ไม่มีฟอง ไม่มีเศษละอองเกสร ตัวอ่อน ดักแด้ ปะปนอยู่
- มีสีอ่อนใส สีเดียวกลมกลืนไปทั้งหมด ไม่แยกชั้น
- มีความหนิด หรือมีความข้น แสดงว่ามีน้ำปะปนอยู่น้อย ถ้ามีมาก จุลินทรีย์สามารถเติบโต และทำให้น้ำผึ้งบูดเสีย
- มีฉลากข้างขวด แสดงรายละเอียด แหล่งผลิต วันที่ผลิต วันหมดอายุ ผู้ผลิต เครื่องหมายรับรองคุณภาพจากหน่วยงาน/สถาบันที่เชื่อถือได้
เก็บน้ำผึ้งได้นานแค่ไหน
ถ้าเก็บน้ำผึ้งที่มีคุณภาพ มีความชื้นไม่เกิน 21% สามารถเก็บไว้บริโภคได้ไม่น้อยกว่า 2 ปี โดยไม่เกิดการบูดเสียและไม่ต้องเก็บในตู้เย็น
วิธีการทดสอลน้ำผึ้งที่มีคุณภาพ ทำอย่างไร
สามารถทดสอบเบื้องต้นโดยการดมกลิ่น การทดลองชิม และดูผู้ผลิต ถ้าให้แน่ใจจริง ๆ ต้องวิเคราะห์ในห้อง Lab ดูคุณภาพน้ำผึ้งตามฤดูกาลในเรื่องความชื้น ปริมาณน้ำตาล และการปนเปื้อนของเชื้อจุลินทรีย์ และให้ดูเครื่องหมายมาตรฐาน อย. และ GAP ลองมาทดสอบน้ำผึ้งแบบวิธีง่าย ๆ ว่าเป็นน้ำแท้หรือไม่
- ทดสอบโดยดูจากการไหลของสายน้ำผึ้ง หากเป็นน้ำผึ้งแท้ น้ำผึ้งจะไหลเป็นสายอย่างต่อเนื่อง ไม่ขาดช่วงเหมือนกับน้ำผึ้งที่ผสมน้ำตาลหรือน้ำเชื่อม
- นำน้ำผึ้งหยดลงผิวหนังเพียงเล็กน้อย แล้วใช้นิ้วลูบไล้เบา ๆ ถ้าเป็นน้ำผึ้งแท้จะแทรกซึมลงไปในผิวหนังจะไม่รู้สึกเหนอะหนะเหมือนกับน้ำตาล หรือน้ำเชื่อม
- นำน้ำผึ้งเทลงในน้ำเปล่าอุณหภูมิห้อง หรือน้ำอุ่น น้ำผึ้งแท้จะไม่รวมกับน้ำในทันทีเหมือนกับน้ำตาลหรือน้ำเชื่อม
- หยดน้ำผึ้งลงแผ่นกระดาษ ถ้าเป็นน้ำผึ้งแท้จะไม่ซึมผ่านกระดาษ หรือซึมเล็กน้อย และใช้เวลานาน
- นำน้ำผึ้งมาเคี่ยวจนเป็นผลึก ถ้าเป็นน้ำผึ้งแท้ ผลึกที่ได้จะบี้แตกได้ง่ายแต่ถ้าเป็นน้ำผึ้งผสมน้ำเชื่อม ผลึกที่ได้จะแข็ง บี้ไม่แตกมีลักษณะเหมือนน้ำตาลกรวด
- นำน้ำผึ้งใส่ช้อนแล้วนำไปเผาไฟ หากเป็นน้ำผึ้งแท้จะยังคงสภาพเป็นของเหลว แต่ถ้าเป็นน้ำผึ้งปลอมจะแห้งคิดช้อน
- นำไข่แดงสด หรือต้นหอม ใส่ลงในน้ำผึ้งแท้ ไข่แดงและต้นหอมจะสุก
ที่มา : กรมส่งเสริมการเกษตร
บทความอื่นๆที่น่าสนใจ